خبرگزاری «حوزه»/ در تیر ماه 1360، امام خمینی (ره)، فرمان تشکیل سازمان تبلیغات اسلامی به عنوان نهاد متولی فعالیت های فرهنگی و تبلیغی را صادر کردند، اکنون 34 سال از آن زمان می گذرد و در حوزه فرهنگ و تبلیغ، فضاهای، گسترده، متنوع و جدیدی در عرصه جهانی پدیدار شده که باید نهادهای فرهنگی با کمک حوزه و روحانیت و همچنین برنامه ریزی متناسب با نیازهای داخلی و بین المللی و استفاده از ابزارهای نوین، به انجام ماموریت های خود بپردازند.

حجت‌الاسلام سید محمود مرویان حسینی، مدیرکل تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، در گفتگو با خبرنگار «حوزه» خراسان علاوه بر ارزیابی کلی عملکرد 34 ساله این سازمان، به بررسی بایسته های تشکیل تمدن اسلامی در نظام جهانی امروز، الزامات تاثیرگذاری جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی و ... پرداخته که حاصل آن در پی می آید.

قبل از انقلاب، تبلیغ دین به صورت محدود صورت می گرفت و متولی خاصی نداشت، اما بعد از انقلاب این ماموریت خطیر در سطح کلان به سازمان تبلیغات محول شد، به نظر شما این مسئله چه تاثیر محسوسی در فضای فرهنگ عمومی کشور داشته است؟

فعالیت های تبلیغی قبل از انقلاب هم رایج بود، اما با توجه به خلاء یک جبهه فعال در عرصه فرهنگی و دینی، سازمان تبلیغات اسلامی، تشکیل شد. جبهه ای که با دارا بودن ابزارهای متنوع و اقتضائات زمانی، حجم گسترده ای از فعالیت های فرهنگی و انقلابی را پوشش می دهد. امروزه یک پردیس بسیار متنوع از ماموریت ها در عرصه های ترویج و تبلیغ فرهنگ دینی را شاهد هستیم. این فعالیت ها از تبلیغ چهره به چهره در روستاها به شکل سنتی گرفته تا عرصه های پیچیده فرهنگی را شامل می شود.

*پاسخگویی به نیازهای مخاطبان جهانی

فعالیت های سازمان با ابزارهای نوین هنری و در قالب سایت های بزرگ اطلاع رسانی و تولیدات محصولات فرهنگی، انجام می شود. این سازمان به اقتضا بزرگی فضای انقلاب اسلامی، نماد جبهه همه جانبه فرهنگی شده است. رویش های جدیدی در عرصه های گوناگونی از اقشار مختلف مردم صورت گرفته و کار فردی کم نتیجه سابق، به انبوهی از مسائل پیچیده و تولیدات تبدیل شده است. در طول تاریخ، هیچ وقت ما قرارگاه نیروی انسانی تبلیغی نبوده ایم و آموزش های متناسب با نیازهای مخاطبان مان در مناطق دور دست و مرزی را نداشته ایم. اما امروز این عمل اتفاق افتاده است .

سازمان تبلیغات تا چه اندازه توانسته به ماموریت هایی که برای آن ترسیم شده، عمل کند؟

سازمان یک نهاد بر آمده از انقلاب و متکی بر فرهنگ اهل بیت(ع) است که تلاش می کند متناسب با نیازهای روز، آرایش های جدیدی در عرصه نبرد فرهنگی فراهم کند. طرح مسائل و مشکلات تازه، باعث گشودن میدان های جدیدی به روی ما می شود. بنابراین باید دائما ظرفیت های گسترده و جدیدی را شناسایی و در پی آن ایجاد کرد. به عنوان مثال امروز نسبت به دو دهه گذشته، سیاست وحدت یک ضرورت خیلی جدی تر بوده و عرصه بیداری اسلامی، عرصه ای بسیار نو در جهان اسلام است.

*تبدیل نظام فرهنگی سنتی به نظام فرهنگی مدرن

امروزه میدان پیچیده فضای مجازی با تنوع تقاضاهای مردم در اقشار گوناگون و انتظار آن ها از پاسخگویی به جا و مناسب به مسائل اسلامی از نیازهای دنیایی گرفته تا آخرت، جدی تر مطرح شده. حتی سرمایه گذاری دشمنان در عرصه فرهنگ، کاملا متفاوت با دو دهه گذشته است. ما مثل یک قطار دائما در حرکت و در حال تغییر جهت هستیم و توسعه های کمی و کیفی خیلی خوبی را پیدا کرده ایم. در هیچ برهه ای این مقدار انسجام بین مبلغان و دستگاه های فرهنگی با مجموعه های فرهنگی نداشته ایم. اما این عمل اكنون اتفاق افتاده است. برقراری ارتباط با مسائل جدیدی مثل تبدیل نظام فرهنگی سنتی به نظام فرهنگی مدرن، امروز رخ داده است.

در حوزه هنری کتاب هایی در زمینه دفاع مقدس نوشته شده که با ده ها بار تجدید چاپ و بیش از یک میلیون شمارگان چاپ، دیگر به یک روند تبدیل شده اند.

*تشکیل شبکه های اجتماعی مردمی

شبکه های اجتماعی مردمی مثل هیئت های مذهبی، نقطه پشتیبان، سیاست گذار و قابل اعتمادی هستند که می توانند تحت آموزش قرار بگیرند،که امروز اين امر تحقق يافته است و سازمان تبلیغات به یک جریان زنده موثر تبدیل شده است، البته این در کنار دستگاه های فرهنگی دیگر است که متکی به نظام حوزوی و رهنمود های مقام معظم رهبری و ابزار های نوین است.

آیا بعد از گذشت 34 سال از تشکیل سازمان تبلیغات، رسالت های آن تغییر کرد، یا با ثبات رسالت ها، تغییری در روش ها و ابزار ها صورت گرفته است؟

در دهه هشتاد، بعد از ابلاغیه مقام معظم رهبری به سازمان تبلیغات، با عنايت به فراگیری و گستردگی جبهه های فرهنگی، تغییر و توسعه بسیار خوبي را شاهد بوديم . چرا که ایشان، در آن ابلاغیه بر توجه جدی به نوجوان و جوان و ارتباط گیری موثر با آن ها و ادبیات نیازهای فرهنگی تاکید ویژه ای داشتند. رهبر معظم انقلاب در آن ابلاغیه بر عرصه فضای مجازی تاکید جدی داشتند و لزوم توجه به محصولات فرهنگی، درکنار گفتار و موعظه و گفتمان سازی را به ما یادآور شدند. محصولی مانند شکرستان، نمونه خوبی از ادبیات اسلامی ایرانی بود که آسیب های اجتماعی را با زبان طنز و جلوه های بصری برای مخاطب بیان می کرد.

به نظر شما ثبات مدیریت در سازمان تبلیغات، کمک کننده فعالیت های فرهنگی بوده یا سبب فرسایشی و کند شدن فعالیت های جاری سازمان بوده است؟

یکی از آسیب های جدی در حوزه فرهنگ، تعدد جایگزینی ها است، مدیریت هایی که اعتماد به موقعیت خود ندارند، ناچار می شوند برای ماندگاری خود، روش های غیر فرهنگی را بر گزینند. مقوله فرهنگ هم مثل مقوله های دیگر محسوس و عینی و زودبازده نیست، بلکه اثرات خود را در بلند مدت نشان می دهد. به نظر بنده ثبات مدیریتی در این سازمان،کمک کننده ثبات فعاليت های فرهنگی بوده است.

نکته دیگر در برنامه های فرهنگی این است که می بایست برنامه های بلند مدت و میان مدت قابل شناسایی و ملموس باشد، تا بتوان آن را ارزیابی کرد. در آینده نزدیک برنامه 10 ساله استراتژی های فرهنگی سازمان تبلیغات تبیین و نهایی مي شود و سرلوحه کار سازمان قرار خواهد گرفت و این مسئله می تواند آغاز دوره جدیدی از فعالیت های این سازمان باشد.

اگر بخواهيد به عنوان يك منتقد، اشكالاتي را مطرح كنيد، چه ضعف ها و مشكلات و ايراداتي وجود دارد كه در صورت برطرف شدن، اثر محسوسي در عملكرد سازمان خواهد داشت؟

یکی از انتقادات وارده اين است كه گزارش های مفصل نسبت به عملکرد سازمان در اختيار مردم و عموم رسانه ها قرار ندارد. البته گزارش هاي دستاوردهاي سازمان، اگر به صورت بهتری به نمایش گذاشته شود، می تواند امیدوار کننده باشد. یکی دیگر از آسیب ها این است که به میزان تنوع ماموریت ها و پهنه مسائل جدید فرهنگی، بدنه نیروی انسانی آن، نوسازی و تقویت نشده است. براي حدود 28 شهرستان، 100 نفر نیروی انسانی وجود دارد.

*رنگ سیاسی مانع هم افزایی مجموعه هاي فرهنگي

انتقاد ديگر این است که رنگ سیاسی مانع از هم افزایی بین مجموعه هاي فرهنگي می گردد. از جمله موارد ديگر اين است، که تجهیزات كافي برای پشتیبانی لازم از فعالين فرهنگی در سطح کشور را نداريم. نظام روحانیت، دستگاه مادر برای سازمان تبلیغات است، پس باید حوزه هاي علميه با انگیزه بيشتري به تبليغ بپردازند، تا با تبلیغ موثر در نظام جهانی امروز، تمدن نوين اسلامي را شكل دهيم. در این عصر، کارهای فرهنگی مي تواند ماندگار و هميشگي باشد كه در بطن مردم ترسيم شود و الحمدلله ما امروزه توانستیم از طریق هیئت های مذهبی این ارتباط را به وجود آوريم.

انتهای پیام